Gisteren zag ik de Pano-reportage “De jacht op labels” en het sloot precies aan op wat ik vorige maand al in mijn artikel over klassezorg schreef.
De kern van het probleem?
Je hebt tegenwoordig een label nodig om gehoord te worden of om recht te krijgen op hulp. Dit zorgt ervoor dat diagnoses worden vermarkt en dat mensen worden gereduceerd tot hun label. En daar gaat het mis.
Er bestaat niet zoiets als dé ADHD’er of dé ASS’er. Iedereen is anders en beweegt zich ergens op een spectrum van kenmerken en gedragingen. We zijn allemaal uniek, maar toch worden we in hokjes geduwd om toegang te krijgen tot zorg. Ik ben tegen het labelen van mensen, en geloof juist in luisteren naar iedereen die hulp nodig heeft.
Een label als toegangsticket
Het lijkt alsof een diagnose vaak als toegangsticket wordt gezien om de juiste begeleiding te krijgen, maar dat ligt toch wat genuanceerder. Formeel gezien heb je niet altijd een diagnose nodig om ondersteuning te krijgen op school. Scholen werken met multidisciplinaire teams die op basis van vastgestelde noden al hulp kunnen bieden, zonder dat er direct een officieel label als ADHD of ASS vereist is.
Maar… in de praktijk maakt een diagnose vaak wel een groot verschil. Het opent de deur naar gespecialiseerde ondersteuning, zoals buitengewoon onderwijs of toegang tot specifieke subsidies. Zonder diagnose kan het moeilijker zijn om bepaalde hulp of middelen te krijgen, wat ouders dwingt om soms dure privé-opties te overwegen om hun kind sneller te laten diagnosticeren.
Het systeem loopt vast.
Neem nu Damon, een jongen van zeven die echt hulp nodig heeft. Hij vertoont symptomen van autisme, maar kan geen officiële diagnose krijgen via de overheidscentra omdat de wachtlijsten te lang zijn. Zijn ouders kunnen de 1.820 euro voor een privéonderzoek niet betalen. Dit is toch onaanvaardbaar? Damon is niet de enige; er zijn zoveel kinderen die vastzitten in diezelfde situatie. Ouders trekken aan de bel, maar het systeem biedt te weinig oplossingen.
Zo hoort zorg niet te zijn. Zorg moet gelijk zijn voor iedereen, ongeacht de financiële situatie van je ouders. Kinderen zoals Damon verdienen dezelfde kansen als ieder ander kind. Geen enkel kind zou in een wachtrij mogen staan omdat zijn ouders het geld niet hebben om sneller hulp te krijgen.
Tijd voor een eerlijker systeem
We moeten echt iets veranderen in ons zorgsysteem:
Waarom moeten kinderen eerst een diagnose hebben voor ze hulp krijgen?
Waarom kunnen we niet meteen beginnen met ondersteuning, zodat ouders niet machteloos hoeven toe te kijken terwijl hun kind worstelt?
Professor Stijn Vanheule pleit ervoor om kinderen te helpen op basis van hun noden, niet hun label. Ik ben het daar volledig mee eens. We moeten kinderen helpen zodra ze hulp nodig hebben – niet nadat ze in een hokje zijn gestopt.
Het is tijd om op te komen voor een zorgsysteem dat écht eerlijk is, waar elk kind de hulp krijgt die het verdient – zonder financiële drempels en zonder de stempel van een label.
Een reactie achterlaten